شهرهای جدید ایران

شهر جدید چیست و چرا بوجود می آیند؟

شهر جدید بر اساس برنامه ریزی های قبلی و اصولا با اهداف زیست محیطی، اقتصادی و سیاسی اجتماعی در موقعیت های مکانی ساخته می شود که آن موقعیت مکانی بیشتر بدون استفاده باشد. شهرهای جدید در فرهنگ ایران دارای چند ویژگی بارز هستند که عبارتند از:

1-قابلیت سکونت بیش از 50000 نفر یا در کمترین حالت 10000 واحد مسکونی
2-احداث ساختمان ها، تاسیسات مورد نیاز عمومی، اجتماعی و اقتصادی ساکنین قابل پیشبینی باشد
3-خارج از حوزه شهری و حریم استحفاظی شهرهای موجود باشد

دلایل ایجاد شهرهای جدید

با توجه به رشد جمعیت و مهاجرت بی رویه به سمت شهرهای بزرگ و کلان شهر ها به خصوص پایتخت تاثیرات فراوانی بر ساختار اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی این دسته از شهرهای بزرگ و جدیدا کلان شهر ها گذاشته است.بر همین اساس شهرهای بزرگ گسترش یافته و سکونت مردم به حومه های شهر رسیده و تهیه مسکن برای قشر کم درآمد و با درآمد متوسط بسیار مشکل و حتی تا حدود زیادی غیرممکن شده است.

 

تحولات اقتصادی و جمعیتی از چهاردهه گذشته تا حدود زیادی از فعالیت های کشاورزی کاسته و جمعیت به شدت افزایش پیدا کرده است، به همین منظور ایجاد شهر های جدید در الویت قرار گرفت با این تفاوت که شهرهای قبل از انقلاب به منظور اسکان کارکنان صنایع مختلف ایجاد شده بود مانند: پولادشهر، مس سرچشمه، شهرک صنعتی البرز و .... اما شهرهای جدید بعد از انقلاب به منظور ساماندهی و توسعه برنامه ریزی شده اند.

هدف از ایجاد شهرهای جدید

1-جلوگیری از توسعه بی رویه مادر شهر ها
2-جذب سرریز جمعیت باهدف ایجاد اشتغال در شهر جدید
3-کنترل قیمت زمین در مادر شهرها
4-کنترل حاشیه نشینی در شهرهای بزرگ
5-کاهش بار ترافیکی در داخل مادر شهرها
6-پایین آوردن قیمت تمام شده مسکن به دلیل پایین بودن بهای زمین با توجه به هزینه ساخت و قیمت زمین در شهرهای بزرگ
7-منتقل کردن کارگاه ها از مادر شهر ها به شهرهای جدید

مزایا و معایب شهرهای جدید

شهرهای جدید به دلیل اینکه در موقعیت های مکانی ساخته می شوند که زمین های آن منطقه از قیمت پایین تری برخوردارند بنابراین هزینه ساخت و ساز با توجه به تراکم ساخت در آن منطقه هزینه تمام شده مسکن پایین خواهد بود، ضمن اینکه آب و هوای خوب در کنار آرامش بیشتر در این مناطق که اکثر عام مردم به دنبال آن هستند جزو مزایای شهرهای جدید است.
این نکات را هم باید در نظر داشت که با توجه به اینکه از شهرهای بزرگ دور هستند سطح رفاه پایینی دارند، فرصت های شغلی خیلی کمتری در این شهرها وجود دارد و کسانی که در شهرهای بزرگ مشغول به کار هستند برای رفت و امد به محل کار با مشکلات خاص روبه رو خواهند بود

آینده شهرهای جدید

با توجه به آمارهای منتشر شده از شهرهای جدید عملکرد آن ها منطقی و ره به رشد بوده است به طوریکه رشد سالانه جمعیت در این شهرهای جدید بیش از 12 درصد که تقریبا نزدیک به 6 برابر رشد جمعیت کلان شهرها است که نشان دهنده جذاب بودن این شهرهای جدید در میان افراد کم درآمد یا درآمدهای متوسط است که این شهرهای جدید اگر با برنامه ریزی و بالا بردن سطح رفاهی ساکنین آنها ادامه پیداکند شاهد این خواهیم بود که تمرکز جمعیت در شهرهای بزرگ و کلان شهر ها از بین رفته و مردم به دلیل داشتن مزایا هایی که ذکر کردیم به این شهرها مهاجرت کنند

شهرهای جدید ایران

شهرهای جدید نسل نخست

فهرست شهرهای جدید نسل نوین

عمده شهرهای جدید موجود در کشور عمدتاً بر پایه اقتصاد خدمات محلی و نیز در ارتباط با مناطق صنعتی مجاور شکل گرفته‌اند. با این حال به نظر می‌رسد همچنان پهنه‌های دیگر ایران، دارای استعداد فراوان در ایجاد شهرهای جدید با کارکردهای اقتصادی دیگری همچون کشاورزی، آموزشی و تحقیقاتی، فناوری‌های نو، بازرگانی، جهانگردی، گردشگری و … باشد، به گونه ای که امکان اسکان پایدار از یک سو و حفظ اراضی ارزشمند طبیعی با رعایت الزامات آمایش سرزمین از سویی دیگر فراهم شود.